دستگاه تنفس

نوشته شده توسط:صادق رحمانی | ۰ دیدگاه

دستگاه تنفس و خفگی

اولین و مهمترین قدم در بهبود فرد آسیب دیده بعد از کنترل سطح هوشیاری جهت انجام ارزیابی اولیه، اطمینان از انجام عمل تنفس در او می‌باشد. به کمک تنفس، اکسیژن لازم به تمام بافتها بخصوص بافتهای حیاتی مثل مغز، قلب و ... می‌رسد. محرومیت این اندامها به مدت 6-4 دقیقه باعث آسیب و مرگ آنها می‌شود به همین دلیل به این زمان Golden Time یا زمان طلایی می‌گویند.

دستگاه تنفس شامل: بینی، دهان، حلق، حنجره، نای و ریه‌ها بوده که دهان، بینی و حلق دستگاه تنفسی فوقانی و حنجره، نای، نایژه‌ها و ریه دستگاه تنفسی تحتانی نامیده می‌شود. وظیفه این دستگاه رساندن اکسیژن به بدن و دفع دی اکسید کربن از بدن، گرفتن ذرات گرد و غبار هوای استنشاقی و گرم و مرطوب کردن هوای عبوری می‌باشد.

خفگی

هرگاه به هر علتی هوای اکسیژن‌دار نتواند وارد ریه‌ها شود و در نتیجه اکسیژن کافی به سلولهای بدن نرسد خفگی ایجاد می‌شود.

علل خفگی

مسدود شدن مجرای تنفسی توسط اجسام خارجی مثل لقمه غذا، آب نبات، دکمه و مواد استفراغی

برق‌گرفتگی کوه گرفتگی- مسمومیت دارویی- به عقب برگشتن زبان در بیهوشی که یکی از شایع‌ترین علل خفگی می‌باشد- استنشاق مواد سمی مثل مونواکسیدکربن و ...

علائم خفگی

کاهش یا توقف حرکات قفسه سینه- رنگ پریدگی- کبودی دور لبها و ناخن ها- اشکال در صحبت کردن- سرفه- گشادی مردمک- چنگ زدن گردن با دست- خرخر کردن- لرزش- تشنج- کاهش سطح هوشیاری در درجات مختلف.

کمکهای اولیه در خفگی

1- بازکردن راه هوایی

الف- وجود جسم خارجی

سرفه: قویترین روش برای خروج جسم خارجی از مجاری فرد هوشیار است. اگر فرد قادر به انجام سرفه‌های موثر نبود از روشهای بعدی استفاده کنید.

جاروکردن راه هوایی از مواد بلع شده و استفراغ فرد بیهوش: سر فرد را در صورت عدم وجود آسیبهای گردنی به یک طرف خم کرده و انگشت خود را از کنار دهان مصدوم وارد نموده و اجسام خارجی قابل دسترس مثل دندان مصنوعی شکسته- خون و ترشحات- تکه‌های مواد غذایی یا مواد استفراغی را خارج کنید.

جهت خارج کردن خون و ترشحات و مواد استفراغی بهتر است از یک تکه پارچه پیچیده به دور انگشتان خود استفاده کنید.

ضربه زدن به پشت : در مصدومی که جسم خارجی باعث انسداد نواحی خلفی راه هوایی شده و نمی‌توان با انگشت جسم را خارج کرد، فوراً پشت سر او قرار بگیرید با یک دست از جلو قفسه سینه را حمایت کنید و فرد کمی به سمت جلو خم باشد. با کف دست دیگر ضربات مکرر به پشت و بین دو کتف او بزنید (حداکثر 5 ضربه به فاصله 3 ثانیه) این روش در مصدومین بیهوش نیز با خم کردن فرد به یک پهلو در صورت اطمینان از عدم وجود آسیبهای ستون مهره‌ای و ضربه زدن بین دو کتف قابل انجام است.

مانور هایم لیخ (فشار بر روی شکم): اگر با وجود ضربات مکرر به پشت جسم خارج نشد فشار شکمی را انجام دهید: به این ترتیب که پشت سر مصدوم قرار گرفته، دستهایتان را از زیر بغل فرد رد کرده، یک دست خود را بصورتیکه شست داخل قرار گیرد، مشت کنید و به حالت عمود بین ناف و انتهای استخوان جناغ قرار دهید، دست دیگر را روی دست اول قرار دهید و فشاری محکم و ناگهانی روی شکم به سمت داخل و بالا وارد نمائید که مانور هایم لیخ ایستاده گفته می‌شود و 8-5 بار قابل اجرا است.

اگر فرد بیهوش شده بود او را روی سطح سفتی بخوابانید، طرفین بدن مصدوم زانو زده پاشنه یک دست را روی شکم بین ناف و انتهای جناغ قرار دهید و دست دیگر را روی دست اول قرار داده و کف دستهای قفل شده خود را به سمت داخل و بالا فشار دهید که مانور هایم لیخ خوابیده گفته می‌شود و می‌توان 8- 5 بار انجام داد.

فشار بر قفسه سینه: نحوه انجام این مانور در افراد هوشیار و بیهوش همانند مانور هایم لیخ است و تنها تفاوت این است که در فشار بر قفسه سینه محل قرارگیری دستها وسط جناغ می‌باشد.

نکته1 :

مانور هایم لیخ در سه گروه ممنوع است: زنان باردار سه ماه سوم، کودکان زیر یک سال و افراد چاق که در این موارد می‌توان از فشار بر قفسه سینه استفاده کرد.

نکته2 :

فشار نباید بیش از حد و ضربه‌ای باشد زیرا احتمال پارگی احشاء داخلی وجود دارد.

نکته3 :

خروج جسم خارجی در کودکان نیز مثل بزرگسالان انجام می‌شود با این تفاوت که در کودکان از نظر اولویت‌بندی انجام اولیه فشار بر قفسه سینه نسبت به هایم لیخ ارجحیت دارد.

نکته4 :

در صورت عدم خروج جسم خارجی تنفس مصنوعی باید شروع شود. با این کار احتمال آن وجود دارد که جسم وارد شده به نای، به نایژه راست که کمی بزرگتر از نایژه چپ است وارد شود و حداقل مسیر هوایی یکی از شش‌ها باز شود و جسم بعداً بوسیله برونکوسکوپی خارج شود.

ب- عدم وجود جسم خارجی (انسداد آناتومیکال)

برخی اوقات علت مسدود شدن راه هوایی برگشت زبان به عقب به دلیل از بین رفتن هوشیاری و کنترل عصبی و یا عقب رفتن بیش از اندازه سر می‌باشد. بنابراین برای باز کردن راه هوایی در انسدادهای آناتومیک و باز نگه داشتن راه هوایی افراد بیهوش از سه روش زیر استفاده می‌شود:

1- Head Tilt- chin lift دادن سر به عقب و بالا کشیدن چانه

2- Head Tilt- Neck lift دادن سر به عقب و بالا کشیدن گردن

3- Jaw Thrust بالا کشیدن فک تحتانی

نکته: در افرادیکه مشکوک به شکستگی گردن هستیم انجام مانور 1 و 2 ممنوع می‌باشد.

ج- تراکئوتومی

در انسداد مجاری فوقانی بعلت تورم حلق و حنجره انجام می‌شود و عبارتست از بازکردن مسیر نای در زیر حنجره، بوسیله یک جسم تیز و برنده و قرار دادن یک لوله باریک در مسیر نای ]انجام این کار توسط امدادگر مجاز نمی‌باشد.[

2- تنفس مصنوعی

اگر بعد از انجام مرحله یک تنفس مصدوم به حالت عادی برگشت او را در وضعیت بهبود بخوابانید ولی اگر تنفس برقرار نشد یا به برقراری آن شک دارید، تنفس مصنوعی را شروع می‌کنید. انواع تنفس مصنوعی به شرح ذیل می‌باشند:

الف- تنفس دهان به دهان:

موثرترین و راحت‌ترین روش جهت انجام تنفس مصنوعی است و در هر مکانی قابل انجام است و مزیت دیگر آن اینکه می‌توان حین دادن تنفس بالا رفتن قفسه سینه را کنترل کرد.

سر و گردن مصدوم را طبق یکی از روشهای گفته شده در بالا، وضعیت دهید.

بینی مصدوم را با همان دستی که روی پیشانی قرار دارد مسدود نمائید تا موقع دادن تنفس هوا از آن خارج نشود.

پس از کشیدن یک نفس عمیق، دهانتان را دور دهان مصدوم حلقه کرده و در ریه‌های او بدمید. نباید هیچگونه هوایی از دور دهانتان خارج شود.

دهانتان را بردارید و سوراخ بینی را نیز رها کنید تا هوا خود بخود خارج شود، توجه کنید که وضعیت سر و گردن ثابت بماند.

بعد از برداشتن دهان برای خروج هوا با فاصله 3 ثانیه تنفس بعدی را بدهید.

ب- تنفس دهان به بینی:

این نوع تنفس در موارد زیر که فرم دهان به دهان قابل اجرا نیست انجام می‌شود مثل وجود خونریزی شدید از دهان، استفراغ‌های مکرر، شکستگی فک، تشنج، مسمومیت با مواد شیمیایی، قفل شدن دندان‌ها بر اثر انقباض عضلات فک و .... مراحل مانند تنفس دهان به دهان است با این تفاوت که بعد از خم کردن سر و گردن به عقب دهان مصدوم را مسدود نموده و دهان را دور بینی قرار داده در آن بدمید.

ج- تنفس مصنوعی دهان به دهان و بینی:

در شیرخواران و کودکان کم سن و سال که دهان و بینی کوچک است انجام می‌شود بطوریکه دهان خود را دور دهان و بینی بطور کامل حلقه کرده و در آن بدمید. البته مقدار هوایی که در ریه‌ها وارد می‌کنید باید کمتر از بزرگسالان باشد و ثانیاً در نوزادان جهت باز کردن راه هوایی نیازی به خم کردن سر و گردن به عقب نیست و سر باید در امتداد بدن باشد.

سرطان مری

سرطان مری یکی از شایعترین سرطان‌های دستگاه گوارش است. مصرف زیاد و طولانی مدت چای داغ، الکل، مواد سوزاننده و قلیایی، سیگار کشیدن، کمبود ویتامین A و قرار گرفتن در پرتوهای رادیو اکتیو از عوامل خطرساز برای سرطان مری محسوب می‌شوند.

اصلاح شیوه زندگی و رژیم غذایی بهترین راه پیشگیری از افزایش وزن و ارتقای سطح سلامت در افراد چاق است. به گفته متخصصان تغذیه بسیاری از داروهای کاهش دهنده وزن حاوی موادی مانند افدرا هستند که برای سلامتی افراد زیانبار است. بطوریکه چندی پیش نیز مصرف نوعی مکمل حاوی افدرا سبب مرگ یک بازیکن بیسبال گردید. از این رو با توجه به ا رتباط بین ماده افدرا و بروز بیماری‌های قلبی- عروقی، سکته‌های مغزی و حتی مرگ، پژوهشگران توصیه می‌کنند افراد چاق برای حل مشکل خود از مصرف داروهای کاهنده وزن بدون تجویز پزشک پرهیز کنند و به انجام فعالیت‌های ورزشی، تغییر شیوه زندگی و رژیم‌های غذایی مناسب روی آورند.

  1. هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...

    نوشتن دیدگاه