شهرستان دلفان به مرکزیت شهر نورآباد، در میان رشته کوه های سرسبز و سربه فلک زاگرس و در گوشه شمالغربی استان لرستان ، هم مرز با استان های همدان ، کرمانشاه و ایلام (1) واقع شده است .این شهرستان از شمال شرق و شمال به نهاوند ، از شمال به صحنه ، از شمال غرب به هرسین ، از غرب به کرمانشاه و ایلام ، از جنوب غرب و جنوب به کوهدشت ودوره چگنی و از جنوب شرق و شرق به شهرستان سلسله محدود می شود.
محدوده جغرافیایی این شهرستان بین 33درجه و 48دقیقه تا 34درجه و 22دقیقه عرض شمالی و 47درجه و 21دقیقه تا 48درجه و 19دقیقه طول شرقی واقع شده است . ( مرکز آمار ایران )
گستردگی جغرافیایی این شهرستان در طول 52دقیقه و عرض 28دقیقه نشان می دهد که این شهرستان در طول جغرافیایی بیشتری کشیده شده است ، لذا با توجه به موقعیت جغرافیایی مذکور ،نقاط شرق و غرب آن دارای 4 دقیقه اختلاف ساعت است(سازمان مدیریت و برنامه ریزی لرستان ).
شهرستان دلفان باوسعت 43/2570کیلومتر مربع 13/09درصد از مساحت 84/28157کیلو متر مربعی استان لرستان را به خود اختصاص داده است . (2) تا قبل از آخرین تقسیمات کشوری در سال 1382 مساحت این شهرستان 2738کیلو متر مربع بود ، اما بعد از الحاق پنج روستا از بخش کاکاوند به شهرستان کرمانشاه مساحت آن حدود 167 کیلو متر مربع کاهش یافت.(3)در میان دهستانهای دلفان ، دهستان اتیوند جنوبی (4) با 647کیلومتر مربع مساحت بیشترین و دهستان کاکاوند غربی هردو در بخش کاکاوند با 105 کیلومتر مربع کمترین مساحت را در بین دهستانهای دهگانه این شهرستان به خود اختصاص داده اند.سه دهستان اتیوند شمالی ، نورآباد (چواری ) و نورآباد (نورعلی ) با مساحت تقریبی هرکدام 195 کیلو متر مربع دارای مساخت یکسانی هستند. (5)
واقع شدن شهرستان دلفان در منطقه زاگرس مرکزی ، همراه با ساختار نسبتاّ متفاوت طبیعی و تفاوت در توپوگرافی در نیمه شمالی و جنوبی آن موجب پیدایش شیوه های متفاوت زیستی وبه جود آمدن مراکز جمعیتی مختلف به تبعیت از شرایط طبیعی و ساختار ویژه جغرافیایی آن مناطق شده است . نیمه جنوبی شهرستان بخشی از زاگرس چین خورده است که مهمترین رشته کوههای آن عبارتند ازسفید کوه ( مانگه نی ) و سرکشتی ؛ همچنین رشته کوه های مهراب کوه بزرگ و کوچک ، سلاسل ،پری ، منگاول و بزکن با گردنه معروف ارجنه (مله ارجنه ) در این نیمه از شهرستان قرار دارد ، از اینرو به جهت کوهستانی بودن نیمه جنوبی دشت وسیع و سرزمین همواری در آن به چشم نمی خورد ؛ در نواحی مرکزی ، شاهدرشته کوههای منفرد و سرزمین های کم وسعت و نسبتاّ همواری هستیم که به دلیل برخورداری از شرایط مناسب زیستی از دیرباز کانونهای جمعیتی قابل توجهی را در خود جای داده است ، اما بیشتر زمین های هموار از جمله زمینهای هموار دهستان های نورعلی ، چواری ، اتیوند شمالی ،کاکاوند غربی و دشت وسیع و ارزشمند خاوه که از قدیمی ترین مراکز زیستی بشر است (6)در نیمه شمالی دلفان قرار گرفته به گونه ای که مهمترین مراکز جمعیتی از جمله شهر نورآباد و روستاهای پر جمعیتی چون برخوردار ، ایرانشهر ، کفراج ، سراب غضنفر ، گلامبحری و ... در این قسمت از شهرستان استقرار یافته اند. این قسمت از شهرستان دلفان به وسیله رشته کوه زیبا و سربه فلک کشیده گرین از استانهای همدان و کرمانشاه جدا شده است. لذا با توجه به توپوگرافی خاص شهرستان که به آن اشاره شد، عمده روستا های دلفان به دو گروه کوهستانی و جلگه ای تقسیم می شوند؛ دشت خاوه و دهستانهای نورعلی و چواری محل استقرار روستا های جلگه ای و دهستان اتیوند جنوبی و کاکاوند غربی و قسمت هایی از میربگ جنوبی کانون استقرار روستاهای کوهپایه ای می باشند.(طرح توسعه شهر نورآباد) هسته اولیه شهر نورآباد نیز به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و قرار گرفتن در مسیر ارتباطی کرمانشاه – خرم آباد در حوالی سالهای 1309 بنیان نهاده شد و از آن تاریخ به بعد به دلیل انتخاب روستای دم آیزه نورعلی (7) به عنوان مرکز بخش دلفان در سال 1312 ، به دلیل ایفای نقش سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی روز به روز بر اهمیت آن افزوده شد به گونه ای که در اولین سرشماری انجام شده در سال 1335 جمعیت نورآباد 866 نفر اعلام گردیده و بعد از گذشت نیم قرن ، امروزه جمعیت آن با رشد تقریبی 12درصد به حدود 70 هزار نفر رسیده است.
منبع : delfanemrooz.ir
نظرات کاربران:
Can you tell us more about this? I'd love to find out more details.
نوشتن دیدگاه